Jak chronić ptaki podczas żniw ?

Tereny rolnicze o mozaikowym układzie użytków są szczególnie cenne dla ptaków. Kombinacja sąsiadujących ze sobą pól, łąk, pastwisk, obecność nieużytkowanych rolniczo fragmentów przestrzeni, lokalnych mokradeł i oczek wodnych wpływa na wzrost różnorodności gatunkowej ptaków. Część ptaków naturalnie, nie gniazdują w koronach wysokich drzew czy w dziuplach, na gniazda wybierają miejsca bezpośrednio na ziemi, ukryte wśród roślinności. Zmiany w krajobrazie rolniczym, zanikanie naturalnych łąk, zmusiły ptaki do zakładania gniazd wśród zbóż ozimych czy rzepaku. Szczególnym zagrożeniem w trakcie wysiadywania jaj są opryski oraz okres żniw. W wielu przypadkach pomoc człowieka bywa niezbędna.
2019-08-12
2 minuty czytania

Kiedy ptaki podchodzą do lęgów, zboża są wciąż bardzo niskie i ptaki nie mogą się w nich gnieździć. Często wybierają więc rzepak, który wczesną wiosną jest wyższy, niż pszenica czy pszenżyto. To jednak oznacza problemy, ponieważ biologiczny cykl rozrodczy większości gatunków koliduje z kalendarzem zabiegów agrotechnicznych. W praktyce oznacza to, że kiedy samice zaczynają składać jaja, na polach pojawiają się maszyny, np. prowadzące opryski. Wtedy też dochodzi do pierwszych strat, bo na tym etapie samice nie są zbyt mocno przywiązane do zniesień i mogą porzucić jaja. Nawet jeśli tak się zdarzy, część par powtórzy lęgi. To jednak oznacza opóźnienie, a czas dorastania piskląt  znów koliduje z kalendarzem rolniczym: nakłada się na termin żniw. Kiedy grupa nielotnych piskląt spotka się z kombajnem, nietrudno o katastrofę, przejechanie lub wypłoszenie z gniazda. Ryzyko to starają się minimalizować przyrodnicy i wolontariusze, którzy chcąc chronić lęgi przed zagrożeniem związanym z pracami agrotechnicznymi. Kiedy znalezione jest gniazdo ptaka rzadkiego i przed żniwami młode są jeszcze bardzo małe, przyrodnicy kontaktują się z właścicielami pola oraz ustalają termin koszenia. Jeżeli istnieje ryzyko, że w terminie tym pisklęta będą jeszcze nielotne, wokół gniazda ustawiane są niewielkie ogrodzenia z palików i siatki. Dzięki prostemu ogrodzeniu młode w czasie koszenia zostają blisko gniazda, nie rozpierzchają się, nie uciekają i nie chowają w zboże. Dzięki czemu nie rozjeżdżają ich kombajny.

Bardzo ciekawym przykładem chronionego w ten sposób ptaka jest błotniak łąkowy. Dawniej można go było spotkać na bagnach czy moczarach, dziś, gdy człowiek silnie przekształcił krajobraz, błotniak łąkowy poluje na łąkach, ale gnieździ się w uprawach zbóż ozimych (pszenżyta, pszenicy, jęczmienia) czy rzepaku. Nawet mimo tego, że człowiek intensywnie zmienia krajobraz rolniczy, błotniak ma w nim szansę przetrwać. Jest to ptak rzadki oraz cenny zarówno przyrodniczo jak i gospodarczo, ponieważ poluje na gryzonie i zmniejsza straty w plonach. Para błotniaków w czasie sezonu zjada kilkadziesiąt gryzoni, które w innym razie byłyby odpowiedzialne za utratę dwóch ton zboża

Błotniaka chroni się w wielu krajach np: w Czechach, Niemczech, Holandii, Hiszpanii. W samej Francji co roku wyszukiwanych jest do tysiąca gniazd błotniaków, zajmują się tym zarówno profesjonalni ornitolodzy, jak i liczna grupa wolontariuszy. W gniazdach objętych czynną ochroną sukces lęgowy sięga ponad 90 proc. i jest znacznie wyższy, niż w gniazdach niechronionych.

W Polsce ochrona błotniaka realizowana jest od dekady, głównie dzięki zaangażowaniu wolontariuszy.

Rolnicy zwykle są przychylnie nastawieni do współpracy. Większość z nich, o ile przyjmuje dopłaty bezpośrednie do gruntów, jest wręcz zobowiązana do przestrzegania standardów środowiskowych i do ochrony gatunków.

 


Poprzedni artykuł

Bioróżnorodność na wakacjach

Wakacje to okres podróży dalekich i tych bliższych. Wycieczki to doskonała szansa na odpoczynek ale…

Następny artykuł

Dzień polskiej żywności

Dzień polskiej żywności przypada 25 sierpnia, święto jest obchodzone od 2013 roku. Data nie jest pr…

Projekty statutowe Bioróżnorodność Aktualności
Ustawienia dostępności
Wysokość linii
Odległość między literami
Wyłącz animacje
Przewodnik czytania
Czytnik
Wyłącz obrazki
Skup się na zawartości
Większy kursor
Skróty klawiszowe