XIV Edycja Konkursu „Polska Wieś - dziedzictwo i przyszłość”
Kapituła konkursowa oceniła prace nadesłane w XIV edycji konkursu ,,Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość” i podjęła decyzję o przyznaniu nagród. Do konkursu zgłoszono 26 prac (15 w pierwszej kategorii i 11 w kategorii drugiej). Po uważnym zapoznaniu się Kapituła Konkursowa zdecydowała o przyznaniu nagrody głównej w kategorii pierwszej (wydanie publikacji w Wydawnictwie Naukowym Scholar i nagroda pieniężna w wysokości 5 tys. zł). Wysoki poziom prac nadesłanych w tej edycji skłonił nas również do przyznania 3 wyróżnień, jednego w pierwszej kategorii oraz 2 w drugiej. Wszystkim autorom bardzo dziękujemy.
W tym roku w kategorii pierwszej, obejmującej prace naukowe, popularno-naukowe i inne prezentujące szczególnie inspirujące i innowacyjne spojrzenie na problematykę rozwoju wsi nagrodę główną przyznano Panu Damianowi Szymczakowi za pracę: Przyczyny i charakter ubóstwa popegeerowskiego w świetle koncepcji Amartyi Kumara Sena. Studium przypadku województwa zachodniopomorskiego.
Zdaniem pierwszego z recenzentów dr hab. Pawła Chmielińskiego, prof. IRWiR PAN, autor stawia sobie ambitne zadanie przedstawienia koncepcji Sena na temat przyczyn ubóstwa i możliwości jego pomiaru. Została ona zastosowana do oceny funkcjonowania PGR i ubóstwa powstałego po jego likwidacji. Autor słusznie wskazuje, że Państwo nie podjęło skutecznych działań systemowych, pozwalających na poprawę sytuacji byłych pracowników PGR. Takie podejście pozwoliło na weryfikację hipotezy przyjętej w pracy, że ubóstwo na obszarach popegeerowskich jest następstwem deprywacji (rozumianej jako brak dostępu do możliwości i zasobów, które są postrzegane jako powszechne w danym społeczeństwie) społeczno-ekonomicznej zdolności społeczności PGR. Ubóstwo stanowi więc pochodną uwarunkowań historyczno-politycznych oraz następstw procesu prywatyzacji PGR-ów. Autor słusznie wskazuje, że dla społeczeństwa popegeerowskiego PGR-y nie były jedynie miejscem pracy. Dla wielu ludzi były one miejscem zamieszkania, co łączyło się z dostępem do zasobów socjalnych, służby zdrowia oraz edukacji. Profesor Paweł Chmieliński zaznaczył, że jest to ważna praca, ciekawa dla czytelnika, popularyzująca badania noblistów (w tym ojców nauk ekonomicznych) oraz odnosząca wielkie teorie do bardzo ważnego problemu przekształceń terenów postpegeerowskich w Polsce.
Zdanie na temat wysokiego poziomu pracy podziela również drugi recenzent: dr hab. Marcin Gospodarowicz, prof. SGH ,według którego praca Damiana Szymczaka stanowi interesujące i nowatorskie na polskim rynku wydawniczym studium teoretyczno-empiryczne, dotyczące uwarunkowań transformacji rolnictwa uspołecznionego w Polsce po roku 1989 z perspektywy obszarów, na których szczególnie rozwinięta była kolektywna forma rolnictwa reprezentowana przez Państwowe Gospodarstwa Rolne, w ich różnych odmianach i postaciach, w jakich podmioty te funkcjonowały w okresie 1949-1991. Profesor Marcin Gospodarowicz wskazał też, że postawiony problem badawczy autor rozwiązuje z zachowaniem rygorów dzieła naukowego na podstawie odpowiedniego odniesienia do koncepcji teoretycznych oraz wykorzystania pierwotnych danych empirycznych pozyskanych w trakcie przeprowadzonego badania.
Obaj recenzenci z pełnym przekonaniem rekomendowali Kapitule konkursowej pracę do pierwszej nagrody.
W pierwszej kategorii wyróżniona została praca Pana Krzysztofa Pawłowskiego „Efekty proinwestycyjnych działań Wspólnej Polityki Rolnej w rozwoju gospodarstw rolnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej”. W opinii recenzentów badania opisane w pracy celnie komentują obrany kierunek interwencji publicznej w ramach kreowanej obecnie polityki rolnej, ale także wskazują na konieczność przeprowadzenia określonych zmian poprawiających jej skuteczność. Praca jest napisana bardzo dobrym językiem, , a przeprowadzona analiza jest rzetelna i ciekawa.
W drugiej kategorii obejmującej dorobek kulturowy kraju i regionu, opisujące inicjatywy lokalne, dziedzictwo historyczne wsi (monografie wsi, archiwalne zbiory zdjęć stanowiące element dokumentacji, pamiętniki) oraz prace ilustrujące przykład sukcesu w rozwoju polskiej wsi, nie wybrano laureata, ale przyznano dwa wyróżnienia.
Pierwszą z wyróżnionych prac w drugiej kategorii została praca Pani Katarzyny Odyniec pt. „Potencjał edukacyjny środowiska lokalnego - na przykładzie badań w powiecie bialskim”. Autorka dobrze pokazuje wielokulturowość wynikającą z różnego pochodzenia etnicznego i różnych wyznań. Pogranicze powiatu bialskiego jest wielowymiarowe, wszechogarniające i „przecinające” go w wielu płaszczyznach. Jest to jednocześnie granica Polski i Białorusi, Unii Europejskiej, świata wschodu i zachodu.
Drugie wyróżnienie przyznano Pani Bożenie Warzyszak za pracę pt. „W Ciechankach za Lacherta - opowieści z pamięci”, która w opinii ekspertów zasługuje na wyróżnienie ze względu na dużą wartość dokumentacyjną. Wnosi ona nowy wkład do dziejów lokalnych i należy do historii mówionej, a ponadto dużym walorem tej pracy są liczne fotografie ilustrujące życie mieszkańców dworu i wsi.
Laureatowi XIV edycji konkursu oraz wyróżnionym autorom serdecznie gratulujemy!
